28 januari 2021 - & Laura Knockaert

Elke dag verplaatsen vele inwoners zich binnen hun gemeente om naar school of de winkel te gaan. Daarom zetten we de wegen en de mobiliteit graag eens in de kijker. We geven wat duiding bij vier interessante begrippen: gemeenteweg, voldoende uitgeruste weg, handelingen van algemeen belang en mobiliteitsstudie.

Gemeenteweg

De term gemeenteweg wordt gebruikt voor “een openbare weg die onder het rechtstreekse en onmiddellijke beheer van de gemeente valt, ongeacht de eigenaar van de wegbedding, de aard van de gebruiker (gemotoriseerd verkeer of traag verkeer) en de ontstaanswijze van de weg”. Een openbare weg is elke voor het openbaar verkeer aangewende verbindingsweg.

Op 1 september 2019 is het nieuwe Gemeentewegendecreet in werking getreden die de vroegere wetgeving op de buurtwegen en de gewone gemeentewegen heeft geharmoniseerd. De gemeenteraad beslist zelf over de aanleg, wijziging, verplaatsing of opheffing van gemeentewegen. Bovendien is een gemeente belast met het beheer en het vrijwaren van de publieke doorgang van een gemeenteweg.

Een gemeenteweg verdwijnt ook niet meer wegens de verkrijgende verjaring van “niet-gebruik” na 30 jaar. De gemeenteraad moet sinds het Gemeentewegendecreet actief de gemeenteweg opheffen via een besluit tot opheffing van de rooilijn. Dit kan alleen nadat een openbaar onderzoek uitgevoerd werd en de eigenaars van onroerende goederen aan die weg geïnformeerd werden. Eigenaars kunnen wel beroep aantekenen tegen de opheffing van een gemeenteweg.

Daarnaast kunnen gemeenten zelf een reglement opmaken over de toegang, het gebruik en het beheer van de gemeentewegen en GAS-boetes opleggen aan overtreders bijvoorbeeld bij een onrechtmatige inname.

Voldoende uitgeruste weg

We spreken van een voldoende uitgeruste weg als een weg verhard is met duurzame materialen en voorzien is van een elektriciteitsnet. Een voldoende uitgeruste weg past binnen het ruimtelijk beleid van de gemeente en moet voldoen aan de voorwaarden in de stedenbouwkundige voorschriften.

Als je een gebouw zet met als hoofdfunctie onder andere wonen, industrie of bedrijvigheid, dan moet de grond voor het gebouw gelegen zijn aan een voldoende uitgeruste weg. Zo niet, kan je geen omgevingsvergunning krijgen.

Een woning bouwen aan een weg zonder elektriciteitsnet, is in sommige gevallen wel mogelijk. Je woning moet dan liggen in een gebied dat bestemd is voor woningbouw, in een gebouwengroep of aan een openbare weg als daar al minstens vijf vergunningen verleend zijn voor andere woningen. Je grond mag zich ook niet in overstromingsgebied bevinden. Daarnaast moet er ook nog met andere factoren rekening worden gehouden, onder andere een goede ruimtelijke ordening. 

Handelingen van algemeen belang

De Vlaamse regering is verantwoordelijk voor handelingen van algemeen belang die betrekking hebben op onder meer openbare wegen, nutsvoorzieningen en de daarbij horende infrastructuur. Deze handelingen zijn vastgelegd in het Besluit tot aanwijzing van de handelingen van algemeen belang. Het gaat onder andere om:

  • tunnels, viaducten, bruggen, tolinfrastructuur, parkings;
  • openbare spoorwegen voor persoon- en goederenvervoer en stationsgebouwen;
  • openbare elektrische leidingen, transformatorstations en installaties voor de productie van elektriciteit;
  • de openbare leidingen voor het vervoer van stoffen en gassen zoals waterstof, zuurstof en aardgas.

Mobiliteitsstudie

Bij grote woon- en bouwprojecten is een mobiliteitsstudie nodig om mobiliteitseffecten zoals parkings, haalbaarheid, locatie, signalisatie en bewegwijzering in kaart te brengen en te anticiperen op de negatieve gevolgen van het project. Zo’n studie bestaat uit een eerste screening van de effecten, de mobiliteitstoets genoemd, en het mobiliteitseffectenrapport (MOBER) waarin de gevolgen voor verkeer en bereikbaarheid onderzocht worden. De Vlaamse Overheid heeft in 2018 een nieuw richtlijnenboek uitgebracht om gemeentes te ondersteunen bij de mobiliteitsstudie.

De uitgebreide verklaring van deze begrippen én de lijst met alle begrippen, vind je in onze databank.

Kies hier voor een abonnement

Bronnen: