In een nieuw arrest oordeelt de Raad voor Vergunningsbetwistingen dat het bouwverbod van de rooilijn niet verticaal werkt. Toch blijft het onduidelijk hoe streng de Raad dit bouwverbod interpreteert.
Bouwverbod
De vergunningverlenende overheid kan geen vergunning verlenen voor een constructie op een stuk grond door een rooilijn getroffen (artikel 4.3.8 §1 VCRO). Het gaat hierbij over bouwen, verbouwen, herbouwen of uitbreiden. Hierop bestaan een aantal uitzonderingen.
Zo geldt het verbod bijvoorbeeld niet bij een aanvraag die alleen gaat over het aanbrengen van gevelisolatie aan een bestaande vergunde of vergund geachte constructie. Dit bij een overschrijding van de rooilijn van maximaal 14 cm (artikel 4.3.8 § 1 lid 1 VCRO).
Uit het decreet kunnen we afleiden dat er één vereiste bestaat bij dit verbod. Het moet gaan over een constructie op een stuk grond door een rooilijn getroffen. Alleen in dat geval geldt dit verbod.
Een uitgebreide toelichting over dit bouwverbod vindt u hier in de databank van Schulinck Omgevingsrecht.
Huidig arrest
In deze zaak gaat het over het isoleren van een eengezinswoning (RvVb 26 september 2024, nr. A-2425-0065). Deze isolatie willen de aanvragers aanbrengen vanaf een hoogte van 3,24 m tot onder de kroonlijst van de woning. De dikte van de isolatie bedraagt 10 cm.
De aanvragers stellen dat het bouwverbod uit artikel 4.3.8 §1 VCRO in deze situatie niet geldt. Ze gaan namelijk niet op of over de rooilijn bouwen. De uitsprong van de gevelisolatie willen de aanvragers plaatsen op een hoogte en niet op een stuk grond.
Het gebouw zelf staat ook niet op een stuk grond door een rooilijn getroffen. De benedenverdieping van het gebouw ligt achter de rooilijn. Dit doet het bouwverbod dus niet opleven.
Een uitsprong op deze hoogte maakt volgens de Raad geen constructie uit op een stuk grond door een rooilijn getroffen. Daardoor valt dit buiten het toepassingsgebied van het bouwverbod. Daar kunnen we dus uit concluderen dat het bouwverbod bij rooilijnen niet verticaal werkt.
Eerder arrest
Het oordeel van de Raad strookt met eerdere rechtspraak. Daarin oordeelde hij al dat het bouwverbod niet geldt bij een apothekerskruis (RvVb 19 september 2017, nr. A-1718-0073).
In deze zaak lag de voorgevel samen met de rooilijn van de voorliggende straat. Hierover bestond geen discussie. Het apothekerskruis stond op 6,45 m hoogte en overschreed de rooilijn.
De Raad kwam hier tot de conclusie dat het bouwverbod niet kon gelden. Daarbij volgde hij dezelfde redenering als bij het nieuwe arrest. Men gaat dit kruis niet bouwen op een stuk grond getroffen door een rooilijn, maar op een hoogte van 6,45 m. Volgens de Raad beantwoordt ook deze situatie niet aan de vereiste van het bouwverbod. Het gaat niet om een constructie op een stuk grond door een rooilijn getroffen. Daardoor zal het bouwverbod hierop niet gelden.
Opvallend: bij beide arresten gaat het over een constructie van beperkte omvang. Daarnaast gaat het telkens om constructies om een relatief grote hoogte (3,24 m en 6,45 m). Door deze hoogte lijkt het bijna niet mogelijk dat bijvoorbeeld voetgangers of fietsers hier nadelen van zouden ondervinden. Het ging bij deze arresten bovendien telkens over een voetpad waar de constructie over hing.
Het gebrek aan verticale werking staat tegenover bepaalde andere rechtspraak, bijvoorbeeld over windturbines. Meer over deze rechtspraak kun je nalezen in deze annotatie: De grondgebonden werking van de rooilijn.
Conclusie: op een stuk grond
Bovenstaande lijkt te laten zien dat er minstens een lijn in de rechtspraak bestaat. Het bouwverbod bij rooilijnen krijgt daarbij een strenge interpretatie. Dat blijft beperkt tot constructies op een stuk grond door een rooilijn getroffen.
We kunnen ons hier vragen bij stellen. Wat bijvoorbeeld met een uitsprong op een beperkte hoogte? Denk bijvoorbeeld aan een uitsprong op een hoogte van 5 of 10 cm. Volgens de strenge interpretatie van de Raad vormt dat geen constructie op een stuk grond. Toch zal het praktische gevolg hiervan quasi hetzelfde zijn als bij constructies die wel op een stuk grond staan.
Het valt dus af te wachten hoe ver je dit bouwverbod verticaal zou kunnen omzeilen. Hoogte en omvang van de constructie kunnen alleszins een grote invloed hebben. De constructies in de hierin besproken rechtspraak hebben wel telkens maar een beperkte omvang. De relatief grote hoogte waarop men de constructies wilt aanbrengen lijkt ook van belang. Zoals hoger vermeld, zullen voetgangers of fietsers hier normaal gezien geen nadelen van ondervinden. Het lijkt dan ook aangeraden om voorzichtig te blijven met constructies met een grotere omvang.