Uit het Eindrapport evaluatie van de omgevingsvergunning blijkt echter dat de praktijk deze omzettingsprocedure weinig toepast. De procedure leidt vaak tot intrekking van het dossier. In de plaats daarvan passen overheden doorgaans de hernieuwingsprocedure toe. Ook de Vlaamse regering erkent in de conceptnota Omgevingsvergunningsdecreet dat de omzettingsprocedure zijn doel mist. Een ideale gelegenheid om de omzettingsprocedure van naderbij te bekijken.
Tweetrapsraket
Bijzonder aan de omzettingsprocedure is dat het uit een tweevoudig systeem bestaat. Principieel geldt de eenvoudige omzettingsprocedure (via melding). Ondergeschikt volg je in bepaalde gevallen de gewone vergunningsprocedure.
De eenvoudige omzettingsprocedure
We onderscheiden grofweg 5 stappen in deze eenvoudige procedure.
1. Melding
De vergunninghouder of exploitant van een milieuvergunning voor 20 jaar meldt de vraag tot omzetting per beveiligde zending aan de bevoegde overheid.
Hij gebruikt daarbij het meldingsformulier in bijlage 19 OVB en de daarin aangewezen addenda uit de addenda-bibliotheek (artikel 785 OVB).
Hij moet de melding tijdig doen. Dat wil zeggen tussen de 48 en 36 maanden vóór het verstrijken van de termijn van de milieuvergunning.
2. Onderzoek V&O
Het bestuur heeft vervolgens 30 dagen de tijd om de volledigheid en ontvankelijkheid te onderzoeken. De overheid onderzoekt daarbij of de melding:
- bij de juiste overheid is ingediend
- of ze tijdig is
- of ze de nodige gegevens omvat
Laattijdige meldingen zijn onontvankelijk en hebben de stopzetting van de procedure tot gevolg. Bij onvolledige meldingen kan het bestuur vragen om de ontbrekende gegevens of bijlagen toe te voegen. De termijn voor aanvulling is 30 dagen (artikel 786 OVB).
3. Milieueffectrapportage onderzoek
Ook onderzoekt het bestuur of een milieueffectrapport vereist is. Het heeft daarvoor 90 dagen de tijd vanaf de melding of vanaf de ontvangst van ontbrekende gegevens. De beslissing dat er een milieueffectrapport nodig is, heeft van rechtswege de stopzetting van de omzettingsprocedure tot gevolg (artikel 390 §1/1 OVD en artikel 787 OVB).
4. Raadpleging
Verder volgt het openbaar onderzoek en een adviesronde.
De gemeente organiseert het onderzoek als blijkt dat:
- de mededeling ontvankelijk is
- en volledig is
- en er geen milieueffectrapport vereist is
Voor het openbaar onderzoek gelden dezelfde regels als de gewone vergunningsprocedure. Dat betekent een behoorlijke aanplakking en een onderzoek van 30 dagen (artikel 788 OVB).
Als het betrokken publiek een verzoek tot uitvoering van een passende beoordeling indient, verstuurt het bestuur dit naar het ANB. Die beslist binnen de 30 dagen of een passende beoordeling vereist is (artikel 789 §2 OVB).
De omgevingsvergunningscommissie onderzoekt binnen de 50 dagen of het bezwaar kennelijk gegrond is (artikel 390 §1 OVD).
Het bestuur wint ook de nodige adviezen in. Die komen van de adviesinstanties analoog aan die van de omgevingsvergunningsprocedure voor IIOA. Zij kunnen hun bezwaren tegen de omzetting meedelen. Ook het adviserend schepencollege deelt mee of de IIOA stedenbouwkundig hoofdzakelijk vergund is.
De adviestermijn bedraagt 30 dagen (artikel 789 §1 OVB).
5. Aktename
Tot slot volgt de aktename van het bestuur. Het bestuur heeft hiervoor 8 maanden vanaf de volledige indiening (artikel 791 OVB).
Het bestuur neemt akte van de mededeling tot omzetting onder volgende voorwaarden (artikel 390 §1 OVD):
- tijdige melding
- geen kennelijk gegrond bezwaar
- geen negatief advies
- de stedenbouwkundige handelingen hoofdzakelijk vergund zijn
- geen MER of passende beoordeling vereist is
Gewone vergunningsprocedure voor omzetting
Het eigenaardige aan de omzettingsprocedure is dat er naast de hoger vermelde eenvoudige omzettingsprocedure ondergeschikt ook een gewone procedure geldt.
Als de mededeling niet tijdig gebeurt of de stedenbouwkundige handelingen niet hoofdzakelijk vergund zijn, vervalt de milieuvergunning volgens zijn vergunde duur (artikel 390 §3 OVD). Je volgt echter de gewone vergunningsprocedure voor omzetting bij(artikel 390 §4 OVD):
- een kennelijk gegrond bezwaarschrift
- een milieueffectrapport
- een passende beoordeling
“STOP” (of ga toch maar door)
Het is verwarrend dat het OVD bij een vereist milieueffectrapport de ondergeschikte gewone vergunningsprocedure voorschrijft. We zagen immers eerder dat de noodzaak tot opmaak van een milieueffectrapport net van rechtswege de stopzetting van de procedure met zich meebrengt (paragraaf 1/1).
Deze automatische stopzetting werd na de opmaak van het OVD (maar vóór de inwerkingtreding) ingevoegd via het Diversebepalingendecreet van 18 december 2015. Het decreet raakte daarbij niet aan paragraaf 4, dat de ondergeschikte gewone vergunningsprocedure regelt. Evenmin vermelden de parlementaire werken de intentie om daaraan te raken. Vermoedelijk heeft dan ook de vaststelling dat een MER nodig is enkel gevolgen voor de eenvoudige omzettingsprocedure. De toelichting bij de Codextrein zou je dan ook in die zin kunnen begrijpen (Parl.St. Vl.Parl. 2016-17, stuk 1149, nr. 1, 170). In elk geval komt deze tegenstrijdigheid de leesbaarheid van de procedure niet ten goede.
De omschakeling naar de gewone procedure gebeurt via de berichtgeving vanuit het bestuur. In de berichten dat er sprake is van de 3 voormelde situaties vraagt het bestuur om het dossier aan te vullen met (artikel 794 OVB):
- de overige gegevens en bijlagen als die nog niet zijn bezorgd
- het milieueffectrapport of de passende beoordeling
- desgevallend de beslissing tot afwijking van de algemene of sectorale voorwaarden
De omzettingsprocedure volgt vanaf dan de gewone vergunningsprocedure. De beslistermijnen gaan in de dag nadat de vergunninghouder of exploitant op de hoogte werd gebracht (artikel 390 §4 OVD).
Op naar een modulaire toekomst
We gaan akkoord met de opmerking in het eindrapport dat de omzettingsprocedure complex is. Weggedoken in de overgangsbepalingen van het OVD en OVB bevindt zich een getrapte procedure. Ook de paradoxale regeling voor situaties waarin een milieueffectrapport vereist is, draagt niet bij tot een vlotte toepassing.
Een andere kwalijke zaak is dat overheden zich volgens het rapport vandaag vooral genoodzaakt zien om beroep te doen op de hernieuwingsprocedure (artikel 70 OVD). Die hernieuwingsprocedure speelt volgens ons ten nadele van de exploitant. Het valt niet in te zien hoe een hernieuwingsprocedure tot een omgevingsvergunning van onbepaalde duur kan/mag leiden. Als dusdanig betreft de hernieuwingsprocedure niets meer dan de letterlijke overname uit het Milieuvergunningsdecreet (artikel 18), dat uit zijn aard enkel handelde over milieuvergunningen van bepaalde duur. Het blijkt niet dat de decreetgever met het Omgevingsvergunningsdecreet een hernieuwing voor onbepaalde duur wilde mogelijk maken. Dat zou bovendien ook de omzettingsprocedure van zijn bestaansreden ontnemen.
Daarenboven berust die noodzaak tot hernieuwing volgens ons ook op een misvatting. Een bezwaar of een vereiste passende beoordeling zou de omschakeling naar omzetting via gewone procedure tot gevolg moeten hebben. Anders dan misschien wordt aangenomen, betekent een bezwaar dus niet dat de omzetting onmogelijk is.
De conceptnota van de Vlaamse regering over de omgevingsvergunning vermeldt het voornemen om de vergunningsprocedure te vereenvoudigen en te moduleren. Bedoeling is om daarbij te werken met één eengemaakte basisbehandelingstermijn. Daarnaast wil de regering met mogelijkheid tot termijnverlengingen werken naar gelang de extra modules die vereist zijn. Ook de omzettingsprocedure zou een plaats krijgen in deze geïntegreerde procedure.
Over de daadwerkelijke opvatting van deze nieuwe procedure kunnen we ons vanzelfsprekend nog niet uitspreken. Wel onderschrijven we de noodzaak om de omzettingsprocedure te herwaarderen. Een reguliere hernieuwingprocedure is immers maar een magere troost voor wie de weg zoekt naar (omgevingsrechtelijke) onsterfelijkheid.
Wilt u direct antwoord op uw vragen?
Met een abonnement op Schulinck Omgevingsrecht krijgt u binnen 2 werkdagen een juridisch onderbouwd, praktisch antwoord.
Ontdek het zelf via onze database. Nog geen abonnement? Vraag dan snel een demo aan!