Recent Noors onderzoek toont aan dat fijnstofuitstoot van houtkachels tot 7 maal hoger ligt dan de officiële testcijfers. Ook minister van Omgeving Zuhal Demir erkende recent dat probleem in de Commissie. Een brandend actueel gegeven dus, zeker nu de Vlaming vandaag vaker teruggrijpt naar zijn kachel als alternatief voor de hoge brandstofprijzen. Maar niet alleen fijnstof vormt een probleem. Ook kunnen houtkachels geur- en rookhinder veroorzaken. Op zijn website bundelt het Departement Omgeving nuttige informatie over hoe je als overheid best omgaat met dergelijke klachten.
Geen regelgeving kader
Er is geen algemeen overkoepelend kader van regelgeving voor de uitvoering en modaliteiten van houtkachels en haarden. Lokale besturen kunnen wel eigen lokale regelgeving hebben.
Ook kan het bestuur bij de beoordeling van een aanvraag letten op de locatie van de schouw. Wat betreft milieuaspecten is de regelgeving heel beperkt. Enkel voor ketels op stukhout en pellets zijn er regels. Denk aan regels rond keuring, nazicht en onderhoud (zie o.m. artikel 6.6.0.1 VLAREM II en het BVR 8 december 2006).
Daarnaast bestaan er codes van goede praktijk voor stoken op hout. Burgers kunnen onrechtstreeks deze codes betrekken in gerechtelijke aansprakelijkheidsprocedures.
Handhaving
De lokale milieutoezichthouder of de politie kan overtredingen vaststellen over huishoudelijke houtverbranding. De verbalisanten ruimtelijke ordening kunnen toezien op het naleven van de omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen. De GAS-vaststeller of politie kan dan weer toezien op het politiereglement.
Als er sprake is van een milieu of stedenbouwkundig misdrijf kan je een proces-verbaal opmaken. Dat PV kan leiden tot een strafrechtelijke handhaving ofwel alternatief daaraan een bestuurlijke handhaving.
Helaas ligt de vaststelling van overtredingen over huishoudelijke houtverbranding in de praktijk vaak moeilijk. Een lokale handhaver of politieagent mag niet zomaar de woning betreden. Hiervoor is schriftelijke toestemming van de bewoner of een gerechtelijk bevel nodig. Het vaststellen van een overtreding is dus niet evident en vereist meestal de medewerking van de stoker.
Zie in dit verband de vraag van de week: heeft een verbalisant ruimtelijke ordening voor het vaststellen van een misdrijf toegang tot een gebouw?
Bemiddeling
Omdat handhaven niet altijd praktisch mogelijk is, mag je burenbemiddeling niet onderschatten. Een bemiddelaar kan tot een oplossing komen zonder tussenkomst door een toezichthouder, politie of rechter. Ook is niet iedere hinder een gevolg van een overtreding. Bijvoorbeeld een fout gebruik van een houtkachel kan ook tot hinder leiden. Door informatie te geven kan je zo in de toekomst hinder voorkomen.
Stappenplan
Het Departement reikt volgend stappenplan aan voor het omgaan met hinder door houtrook:
- Registreer de melding
- Verkennend onderzoek
- Bekijk de situatie ter plaatse
- Voer een onderzoek uit
- Bemiddel
- Bepaal of handhaving nodig is
- Verwijs desnoods door naar vrederechter