Stedenbouwkundige misdrijven
10 november 2022 Handhaving, Omgevingsrecht
De zorg voor de goede ruimtelijke ordening wint in de praktijk steeds meer aan belang. De focus op de ruimtelijke planning en de omgevingsvergunning is niet voldoende om de goede ruimtelijke ordening te waarborgen. Zonder toezicht op het terrein blijven deze ruimtelijke instrumenten namelijk dode letter. Om te voldoen aan de doelstelling van een duurzame ruimtelijke ontwikkeling (artikel 1.1.4 VCRO), stelt de Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening dan ook bepaalde handelingen strafbaar. Dit zijn de stedenbouwkundige misdrijven. Omgevingshandhaving is het sluitstuk van het omgevingsbeleid.
Klik op deze link voor de PDF versie van de infographic stedenbouwkundige misdrijven.
Tekst uit Infographic:
Stedenbouwkundige misdrijven en inbreuken
Niet alle handelingen in strijd met ruimtelijke instrumenten zijn stedenbouwkundige misdrijven. Een stedenbouwkundig misdrijf is een strafbare handeling vermeld in artikel 6.2.1 VCRO.
Algemene definitie ‘handelingen’
Handelingen zijn werkzaamheden, wijzigingen of activiteiten met ruimtelijke implicaties (artikel 1.1.2, 7° VCRO). De handelingen uit deze definitie kunnen vergunningsplichtig, vrijgesteld of niet-vergunningsplichtig zijn.
Stedenbouwkundige misdrijven
De volgende handelingen of omissies (iets niet doen) zijn stedenbouwkundige misdrijven (artikel 6.2.1 VCRO):
Stap 1: Het uitvoeren van vergunningsplichtige handelingen, vermeld in artikel 4.2.1 en artikel 4.2.15 VCRO:
- Zonder of strijdig met een omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen of voor het verkavelen van gronden (of een stedenbouwkundige vergunning of verkavelingsvergunning)
- Na verval, vernietiging of het verstrijken van de termijn van deze vergunning
- In geval van schorsing van deze vergunning
Stap 2: Het uitvoeren van handelingen in strijd met:
- Een ruimtelijk uitvoeringsplan *
- Stedenbouwkundige verordeningen of verkavelingsverordeningen *
- Een stakingsbevel, bekrachtigingsbeslissing of beschikking in kort geding
- Bouw- en verkavelingsvergunningen verleend volgens het oude DRO
- Artikel 5.6.8 § 3 en § 7 VCRO binnen de aangeduide watergevoelige openruimtegebieden (tenzij deze vergund of vergund geacht zijn)
Stap 3. Een schending, op welke wijze dan ook, van een plan van aanleg en verordeningen tot stand gekomen volgens het oude DRO, wanneer het plegen van de schending dateert van na 1 mei 2000*
* tenzij de uitgevoerde werken, handelingen of wijzigingen zijn vergund of het gaat om handelingen in artikel 6.2.2, 6° VCRO (stedenbouwkundige inbreuk)
Stap 4. Het als eigenaar toestaan of aanvaarden van het plegen van een van deze misdrijven
Stedenbouwkundige misdrijven vs. inbreuken
Een stedenbouwkundige inbreuk is niet strafbaar, maar wel bestuurlijk sanctioneerbaar.
Er bestaat een verschil tussen:
Stedenbouwkundige MISDRIJVEN
Bij een stedenbouwkundig misdrijf riskeert de overtreder (artikel 6.2.1 VCRO en Titel VI VCRO):
- Een procesverbaal
- Strafrechtelijke vervolging
- Rechterlijke herstelmaatregelen (herstelvordering)
- Een alternatieve bestuurlijke geldboete
- Bestuurlijke maatregelen
Stedenbouwkundige INBREUKEN
Bij een stedenbouwkundige inbreuk riskeert de overtreder (artikel 6.2.2 VCRO en Titel VI VCRO):
- Een verslag van vaststelling
- Een exclusieve bestuurlijke geldboete
- Bestuurlijke maatregelen, behalve de uitzonderingen in artikel 20 Handhavingsbesluit RO
- Rechterlijke herstelmaatregelen (herstelvordering bij burgerlijke rechtbank)